Kapitaloceen - koop land vrij!

Het begrip: "kapitaloceen" (geologisch tijdperk van het kapitaal) is een alternatief voor het begrip: "antropoceen" (geologisch tijdperk van de mens), en de naam van onze stichting.
Dat niet alle mensen evenveel invloed hebben op hun omgeving (door bijvoorbeeld klimaatverandering) blijkt wel uit dit gegeven: één retourvlucht tussen Amsterdam en Brussel (175 KM) stoot meer CO₂ uit dan een bewoner van Mali in één jaar.
De term kapitaloceen geeft ons inzicht: het zijn in de eerste plaats niet mensen die moeten veranderen, maar (de verdeling van) kapitaal. De Nederlandse monocultuur, bijvoorbeeld, is geen gegeven maar kan bestaan omdat de conventionele boer met winstoogmerk veel meer toegang heeft tot kapitaal dan de idealistsche landbouwer.

Waarom zouden we accepteren dat de landbouwgrond in Nederland een grote lap monocultuur is?

De Nederlandse landbouwgrond hoort bij de duurste op aarde. In 2020 bijna € 63.000,- per hectare, tien keer zoveel als in Frankrijk. Deze grote financiële druk bemoeilijkt de toegang tot land voor beginnende en kleine boeren, zorgt voor maximale concurentie en geeft de Rabobank & co. veel invloed. Dit alles leidt tot monoculturen van raaigras en snijmais voor de veeteelt, gif en kunstmest. Het is geen verrassing dat de biodiversiteit hieronder te leiden heeft. Net over de grens in Duitsland is in 2017 gemeten dat in de laatste 27 jaar de hoeveelheid vliegende insecten met 75% is afgenomen.

Wij zijn boeren die monocultuur niet accepteren. Dit is ons experiment tégen de monocultuur. Doe mee!

Toegang tot land
Stichting Kapitaloceen heeft als doel om kapitaal bijeen te brengen voor het vrijkopen van landbouwgrond die voorheen werd gebruikt voor monocultuur/intensieve veeteelt. Van deze grond leven vanaf het moment dat het gekocht is een kleine groep mensen en een grote groep niet-mensen samen. En samen beslissen ze, zo goed en zo kwaad als dat gaat, wat er gebeurt. In eerste instantie wordt de grond als volgt verdeeld: minimaal vijftig procent van de grond is gereserveerd voor niet-mensen; maximaal tien procent voor mensen; en op de rest (maximaal 40%) wordt eerlijk gedeeld en samen geleefd.

Deze verdeling is nog bedacht door mensen met niet-mensen in het achterhoofd. Het is niet in beton gegoten. Als er daadwerkelijk grond gekocht is zullen we er samen uit moeten komen. Daar zijn ideeën over, bijvoorbeeld het "parlement der dingen", bedacht door Bruno Latour.

Gesimplificeerd lijkt dit op een kleine ecologische tuinderij, een groot en extensief 'voedselbos' en veel plek voor de niet-mens om te doen waar ze zin in heeft. De landbouwer betaalt voor het gebruik van de grond — op voorwaarde dat ze niet te veel neemt — evenveel als de vogels met wie ze samenleeft: niets. De stichting verleent toegang tot land aan hen voor wie "de markt" dit niet kan: idealisten en niet-mensen.

Iedere plek heeft haar eigen geschiedenis en eigen wenselijke toekomst. Een stuk veenland zal nooit een eikenbos worden.

Idealistische tuinders hebben soms toegang tot land, maar vaak niet tot meer dan één hectare. De gemiddelde boer in nederland heeft 30 hectare. Dat is een te groot verschil. Daarnaast is het land van de tuinder meestal niet haar eigendom, het wordt gepacht, waardoor lange-termijn denken (bijv. bomen planten) niet mag en/of weinig zin heeft.

Land uit de markt
Stichting Kapitaloceen is een postkapitalistisch experiment in een kapitalistische ruimte (vaak een ruïne). Een experiment dat kapitaal nodig heeft, maar het weigert te accumuleren.

Accumuleren betekend het ophopen van kapitaal. Kapitaal wordt geïnvesteerd met rendement, en dit rendement wordt vervolgens weer geïnvesteerd. Over tijd accumuleert er zo rente op rente op rente. Kapitaal trekt als een magneet steeds meer kapitaal naar zich toe.

Geldschieters doneren hun kapitaal, of stallen het tijdelijk bij de stichting door middel van rente-vrije leningen. Iedere keer als leningen aflopen worden passende nieuwe gezocht. De grond wordt in (en uit) principe nooit verkocht, dit wordt gewaarborgd door de structuur van de stichting. Land wordt zo effectief uit de markt gehaald en afgeschermd van haar grillen en geweld.

Het stichting-Kapitaloceen-mes snijdt zo aan drie (!) kanten: het zorgt voor toegang tot meer land (voor idealistische landbouwers en niet-mensen), koopt land uit de markt én haalt kapitaal uit de circulatie. Door mee te doen wordt jouw kapitaal (tijdelijk) niet gebruikt voor het genereren van nog meer kapitaal, met als gevolg niet nóg meer productie, meer plastic en meer afval.

Door (even) stil te staan duwt jouw kapitaal de "winstgevende monocultuur" opzij en zo creeër jij ruimte voor een polycultuur idylle.

We zijn begonnen met één stuk landbouwgrond. Nu de eerste idylle op poten staat breiden we uit, met andere mensen op andere plekken.

Een andere omgang
We willen iets anders dan de huidige omgang tussen mensen en haar omgeving van niet-mensen; een relatie die vaak wordt geregeerd door winst (voor een klein deel van de mensen) en sterfte^† (bij de rest). Wij weten nog niet precies hoe dat moet. Daarom is dit een lokaal experiment dat zich afvraagt ‘hoe beter te leven’ en geen blauwdruk voor ‘hoe het moet’.

Denk aan de massale sterfte die samengaat met ontbossing in de amazone voor het telen van soja, dat dient als veevoer voor varkens (die hun leven lang binnen staan) in nederland. En luister naar Willem Schinkel, die spreekt over het dekoloniseren van de landbouw.